کد مطلب:298619 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:116
فدک در طول تاریخ اسلام
این را هم بد نیست در خاتمه ی این فصل بدانید كه فدك در طول تاریخ اسلام چند بار به دست صاحبان اصلی خود بازگشته و دوباره غصب شده، و اكنون نیز به صورت باغهای كوچك و مزارعی در سمت شمال غربی مدینه است [1] ، زیرا همان طور كه اشاره شد پس از ابوبكر عمر كه روی كار آمد آن را به علی (ع) واگذار كرد، و چون معاویه بر سر كار آمد آن را میان بستگان و فرزندش یزید تقسیم كرد به این صورت كه ثلث آن را به مروان بن حكم و یك ثلث به عمر بن عثمان و ثلث دیگر را به یزید فرزندش داد و تدریجا مروان بن حكم سهم آن دو را نیز گرفت و همگی آن به دست مروان افتاد، و سپس آن را به فرزندش عبدالعزیز داد و او نیز آن را به پسرش عمر بن عبدالعزیز واگذار نمود.
عمر بن عبدالعزیز كه خلیفه شد آن را به فرزندان فاطمه بازگردانید، و پس از وی
یزید بن عاتكه كه والی مدینه شد آن را به زور گرفت و به فرزندان مروان بازگرداند [2] ، و چون ابوالعباس سفاح- سر سلسله ی بنی عباس- زمامدار شد آن را به بنی الحسن واگذار كرد، و سپس ابوجعفر منصور كه روی كار آمد و بنی الحسن بر ضد او قیام كردند، آن را از آنها گرفت و پس از او پسرش مهدی عباسی دوباره آن را به فرزندان فاطمه بازگردانید، و دوباره در زمان موسی بن مهدی و پسرش هارون در دست بنی عباس قرار گرفت و از فرزندان فاطمه آن را گرفتند، و چون مامون به خلافت رسید مجددا آن را به فاطمیین بازگردانید، و همچنان بود تا زمان متوكل كه دوباره آن را از فرزندان فاطمه گرفت و به «عبدالله بن عمر بازیار» بخشید.
ابن ابی الحدید به دنبال ماجرای فدك چنانكه در بالا نقل كردیم می نویسد: در فدك یازده عدد نخله ی خرما بود كه رسول خدا (ص) آنها را به دست خود غرس كرده بود، و فرزندان فاطمه خرماهای آن را می چیدند و وقتی حاجیان به مدینه می آمدند آنها را به عنوان تبرك به حاجیان هدیه می كردند، و آنان نیز در عوض به ایشان كمك می نمودند و از این راه مال بسیاری به آنان می رسید، اما همین عبدالله بن عمر بازیار مردی را به نام بشران بن ابی امیه ثقفی به مدینه فرستاد تا آن درختها را قطع كرد، و چون شخص مزبور به بصره بازگشت دستهایش فلج شد [3] .
بدین ترتیب فاطمه ی اطهر از همین چند جریب زمین و چند نخله ی خرما بزرگترین استفاده را در راه مبارزه ی با ظلم و بیدادگری در طول تاریخ اسلام نمود و پیوسته عمل ابوبكر مورد ایراد و اشكال واقع می شد، و بالاخره با همه ی توجیهات و محمل تراشیها نمی توانستند عمل او را مشروع جلوه دهند، و از این راه سایر اعمال و رفتارشان را نیز نامشروع جلوه داد.
[1] در سفري كه در چند ماه پيش به مدينه داشتم، راننده اي برايم تعريف كرد كه اخيرا دولت سعودي كه متوجه شده بود شيعيان كه به مدينه مي روند بدانجا رفته و با ديدن فدك به ياد دختر پيغمبر و مبارزات او مي افتند و اشك مي ريزند دستور داده اطراف فدك را سيم خاردار بكشند و از ورود افراد متفرقه ممانعت به عمل آورند.
[2] در معجم البلدان است كه وقتي يزيد بن عبدالملك به خلافت رسيد اين كار را كرد، و ظاهرا يزيد بن عاتكه همان والي و فرماندار يزيد بن عبدالملك بوده كه به فرمان او اين عمل را انجام داده است.
[3] شرح نهج البلاغه، ابن ابي الحديد، ج 4، ص 81.